Viyana Seferi (Gaza-yı Beç) 10 Mayıs 1529

Birinci Viyana kuşatmasıyla neticelenen bu meşhur seferin sebebi: Mohaç Meydan Savaşı’nda Macaristan’ın son müstakil kralı İkinci Lajos’un varis bırakmadan ölmesi üzerine Macar tahtı üzerinde iddia sahibi iki kişi ortaya çıktı. Biri Macar asilzadelerinin en mühimi olan Erdel voyvodası Janos , diğeri de Almanya imparatorunun küçük kardeşi ve ölen Macar kralının hem eniştesi, hem kayın biraderi olan Arşidük Ferdinand’dır. Bunların birincisi ecnebi kral istemeyen Macar milliyetperverlerine, ikincisi de Türklere karşı Almanlardan yardım ümit eden bazı Macarlara dayanmışlardır.Macaristan haricinde de Almanya imparatorunun kendi kardeşinin tarafında olmasına karşılık Kanuni Sultan Süleyman Han‘a, milliyetçilerin istedikleri Szapolya tarafında görünerek Alman müdahale ve nüfuzuna karşı gelmektedir. İki iddia sahibinden Szapolya  1526 yılında Tokay şehrinde toplanan bir Diyet meclisi tarafından, rakibi Ferdinand da Pressburg’da toplanan diğer bir Diyet meclisi tarafından Macar kralı ilan edilmiş ve bu suretle ikisinin arasındaki rekabet en şiddetli devresine girmiştir. Bunlardan Szapolya esasen voyvodalığında bulunduğu Erdel eyaletiyle orta Macaristan’ın bir kısmına, Ferdinand da doğu ve kuzeydoğu Macaristan’da şerit gibi uzayan bir bölgeye hakimdir. Arşidük Ferdinand Macar krallığına seçildikten iki ay sonra, son Macar kralı ikinci Lajos’un hakimi olduğu Bohemya krallığına da akrabalık bakımından varis sıfatıyla seçilmiş edilmiş ve bu suretle Avusturya, Bohemya ve Doğu Macaristan’ı hükmü altında toplayarak Szapolya ‘dan çok kuvvetli bir vaziyete gelmiştir.

İki rakip arasında Tokay meydan savaşında Szapolya  mağlub olmuş ve Ferdinand da Budapeşte’ye girip yerleşmiştir. Bu vaziyet üzerine Szapolya orta Macaristan’ı kaybetmiş ve elinde kendi Beyliği olan Erdel’den başka bir şey kalmamıştır. Szapolya’nın İstanbul’a elçi gönderip Kanuni’ye sığınarak bir tabiiyyet  ve himaye anlaşması imzalamak istemiştir. Mohaç zaferi üzerine Türk ordusu Budapeşte’ye girmişse de bütün Macaristan’ı işgal edilmemiş, yalnız lüzum görülen bazı kalelerin alınması yeterli görülmüş ve hatta Budin’deki kral sarayını muhafaza için ilk önce bir miktar asker bırakılmış, sonradan onlar da çekilerek şehrin idaresi Macarlara bırakılmıştır. Bu hareket tarzının sebebi de iki rakip arasında, ileride çıkması muhtemel çatışma sebebiyle daha uygun bir ortamı beklemektir.

Szapolya’yı himaye için Birinci Ferdinand ‘a karşı açılan bu ilk Viyana seferi işte o siyasetin tabii bir neticesidir. Bu vaziyette Kanuni için bütün mesele, Viyana’nın fethinden ziyade Macaristan’ı işgal ederek Balkan’lara doğru yaklaşmakta  ve hatta Türk işgalindeki Macar kalelerinin  ve mesela Belgrat’ın iadesini bile isteyecek kadar tehdidkâr  bir vaziyet almakta olan Alman nüfuz ve hakimiyetini tekrar batıya sürmektir. Bundan dolayı Kral Fernand’ın gönderdiği elçiyi, dokuz ay kadar mevkuf tutulduktan sonra Kanuni’nin sefere başlamak üzere olduğunu  Efendilerine bildirmek vazifesiyle memleketlerine iade edilmişlerdir. Hemen ardından Viyana Seferi başlatılmıştır.